ارزیابی فامیل های نیمه خواهری فسکیوی بلند lolium arundinaceum (schreb) از نظر صفات مورفولوژیکی و زراعی

به منظور ارزیابی صفات زراعی و مورفولوژیکی در فامیل‏های نیمه خواهری (پلی‏کراس) گیاه فسکیوی بلند، بذور حاصل از پلی‏کراس 25 ژنوتیپ در طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعۀ تحقیقاتی در اصفهان، طی سال‏های 1390 و 1391 کشت و ارزیابی شدند. صفات ارزیابی شده شامل تعداد روز تا گرده‏افشانی، ارتفاع بوته، تعداد ساقۀ بارور، طول و عرض برگ پرچم، طول خوشه، عملکرد بذر در هر بوته و عملکرد علوفۀ خشک بود. بیشترین میانگین عملکرد علوفه برابر 113 گرم و کمترین آن 53 گرم به ترتیب در فامیل‏های شمارۀ 25 و 13 مشاهده شد. مقایسه های میانگین عملکرد بذر نشان داد فامیل‏های 12 و 2 بیشترین و فامیل 13 کمترین عملکرد بذر در واحد سطح و عملکرد تک بوته را داشتند. وراثت‏پذیری عمومی عملکرد بذر در بوته و عملکرد بذر در واحد سطح به ترتیب 66 و 32 درصد برآورد شد. براساس نتایج حاصل از تجزیۀ خوشه‏ای، صفات مطالعه شده فامیل‏های فسکیوی بلند در 4 گروه قرار گرفتند. تجزیۀ واریانس و مقایسۀ میانگین فامیل‏ها برای صفات مختلف ژنوتیپ‏های برتر را مشخص کرد. برای بهبود صفت قطر یقه که وراثت‏پذیری عمومی کمی دارد، تلاقی ژنوتیپ‏هایی از گروه 1 و 3 امکان موفقیت بیشتری دارد، چون این فامیل‏ها میانگین نسبتاً خوب برای این صفت و نیز فاصلۀ ژنتیکی بیشتری با هم دارند که احتمال وقوع هتروزیس را بیشتر می‏کند. با توجه به وراثت‏پذیری عمومی بالای صفات ارتفاع بوته و طول خوشه که از اجزای عملکرد هستند، انتخاب فامیل‏های گروه سوم برای استفاده در برنامه‏های اصلاحی آینده سودمند خواهد بود.